تاریخ نگری و دین

تاریخ نگاری و تاریخ نگری خاندان منجم یزدی

تاریخ نگاری و تاریخ نگری دوره صفوی بر پایه کاربستی از عناصر معرفتی بر آمده از مقتضیات فرهنگی آن دوره بسط و گسترش یافت. اندیشه غالب در آثار مورخان این عصر را می توان نوعی حکمت الهیاتی خواند که از سوئی برآمده و متاثر از مذهب شیعه بود و از سوئی دیگر این اندیشه بنیان نظری مشروعیت و مقبولیت حاکمیت صفویان در گستره ایران را موجه می ساخت. از جمله این مورخان می توان به سه مورخ درباری خاندان منجم یزدی (م...

تاریخ نگری اسماعیلیان: مؤلفه ها فلسفه ی نظری تاریخ

در این پژوهش تلاش می‌شود با بررسی جهانشناسی ارائه‌ شده در الهیات فلسفی اسماعیلیان، ضمن تحقیق در دیدگاه متفکران اسماعیلی‌مذهب نسبت به تاریخ بشر، به سؤالات مطرح شده در حوزه‌ی فلسفه‌ی نظری تاریخ از نقطه‌نظر این متفکران پاسخ داده شود و مهمترین مؤلفه‌های فلسفه‌‌ی تاریخِ اسماعیلیان بر اساس نظام‌های متفاوت آن با تاریخ‌نگری اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد که تاریخ‌نگری اسماعیلیان علی‌رغم داشت...

جریان های تاریخ نگری و تاریخ نگری جنگ ایران و عراق

بررسی تاریخ نگاری و تاریخ نگری ضیاء الدین برنی

کتاب تاریخ فیروزشاهی، تالیف ضیاء الدین بن موید الملک برنی، یکی از مهمترین کتابهای تاریخنگاری اسلامی درهند است که به زبان فارسی نگاشته شده است. این نوشتار می کوشد با شناخت بینش تاریخی مولف، از طریق بررسی شاخصه هایی چون بینش معرفت شناسانه، بینش اجتماعی و بینش فرهنگی، چگونگی بازتاب این بینش ها را در تاریخنگری وی باز جسته و تاثیر هر کدام از آنها را در روش تاریخنگاری او تحلیل کند. برای تحقق این هدف،...

تاریخ‌نگاری و تاریخ نگری میرزا محمد کلانتر فارس

این پژوهش درباره‌ی اندیشه‌ی تاریخ­نگاری میرزا محمد کلانتر فارس، از شخصیت‌های دیوان‌سالار- مورخ عصر زندیه است. یگانه نگاشته‌ی وی، اثری است؛ موسوم به روزنامه که پژوهشگران درباره گونه شناسی آن، باهم اختلاف‌نظر دارند. البته آنچه در اظهارنظرها در مورد این اثر و نویسنده آن در نظر گرفته نشده و به نظر نگارنده، منشأ اصلی اختلاف‌نظرهای موجود درباره‌ی ماهیت اثر حاضر، شده، آن است که اندیشه و تفکر تاریخی، ر...

تحلیلی بر تاریخ‌نگاری و تاریخ نگری قاضی بیضاوی

نظام التواریخ اثر موجز قاضی ­بیضاوی در دورۀ مغولان، با وجود موقعیت مهم زمانی و همچنین مستندات مکرر مورخان بعدی به آن، از سوی مورخان و نویسندگان متأخر چندان مورد توجه نبوده و حتی منجر به ابراز نظرهای دوگانه دربارۀ آن شده است. در این جستار با روشی تحلیلی ـ توصیفی، ویژگی­های معرفت تاریخی قاضی بیضاوی در نظام التواریخ و در عین حال میزان توفیق آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­های این پژوهش حاکی از...